In een toekomst waarin geld zijn waarde heeft verloren, ontstaat een samenleving waarin de menselijke drang naar betekenis, creativiteit, en samenwerking centraal staat. Het tijdperk van valuta heeft plaatsgemaakt voor een nieuw systeem van waarde—een systeem waarin de bijdrage aan de gemeenschap, persoonlijke competenties, en onderlinge relaties de drijvende krachten zijn. In deze wereld is werk niet langer iets wat men doet voor loon, maar een middel tot zelfontplooiing en maatschappelijke vooruitgang.
De Structuur van de Samenleving
Zonder de druk van financiële zorgen is de samenleving veel decentraler en meer gericht op gemeenschappen. Lokale netwerken van mensen organiseren zich rond gedeelde waarden en behoeften. In plaats van te werken voor geld, werken mensen om hun vaardigheden in te zetten voor het welzijn van hun gemeenschap. Coöperaties en verenigingen vormen de ruggengraat van deze samenleving, waarin mensen gezamenlijk beslissingen nemen over hoe ze hun middelen verdelen en hoe ze hun tijd en talenten inzetten.
In plaats van beroepen zoals we die nu kennen, zijn er rollen die mensen vrijwillig vervullen op basis van hun talenten, passies en competenties. Deze rollen worden niet opgelegd, maar gekozen door individuen zelf, waarbij de nadruk ligt op hun bijdrage aan het gemeenschappelijke goed. Er zijn zorgdragers, creatievelingen, mentoren, en innovators die elk een unieke bijdrage leveren, zonder dat daar een loonstrookje tegenover staat. De waarde van hun werk wordt gemeten in de impact die het heeft op de gemeenschap en de voldoening die het brengt.
Werk als Zelfontplooiing en Betekenis
In deze samenleving is werk niet iets dat men doet om te overleven, maar om zichzelf en anderen te verrijken. Mensen zien werk als een manier om hun innerlijke potentieel te verkennen en tot bloei te brengen. In plaats van vast te zitten in een baan om aan basisbehoeften te voldoen, worden mensen gestimuleerd om hun passie te volgen, nieuwe vaardigheden te ontwikkelen, en kennis te delen.
Onderwijs en zelfontplooiing zijn dan ook centraal komen te staan in deze wereld. De nadruk ligt op het ontwikkelen van persoonlijke competenties zoals samenwerking, empathie, creativiteit en probleemoplossend vermogen. Mensen zijn constant op zoek naar manieren om hun talenten te verbeteren en anderen te helpen hetzelfde te doen. Mentorrelaties en leergemeenschappen vormen de basis van persoonlijke en maatschappelijke groei. Iedereen is een leraar en een leerling, en kennis delen is een van de meest gerespecteerde vormen van werk.
De Rol van Technologie
Technologie speelt een cruciale rol in het vergemakkelijken van deze overgang naar een waardeloos geldsysteem. AI-systemen en automatisering hebben veel van de taken overgenomen die vroeger als werk werden beschouwd. Routine- en productiewerk is vrijwel volledig geautomatiseerd, waardoor mensen de vrijheid hebben om zich te richten op taken die niet door machines kunnen worden overgenomen: zorg voor elkaar, creatieve expressie, en de ethische en sociale uitdagingen van de toekomst.
Digitale platforms ondersteunen de communicatie en samenwerking tussen mensen. Ze dienen als instrumenten om vaardigheden te delen, gemeenschappelijke doelen te stellen, en projecten te coördineren. In plaats van financiële transacties, zijn het reputatiesystemen en netwerken van vertrouwen die mensen aan elkaar verbinden. De waarde van iemand wordt niet bepaald door hun vermogen, maar door hun bijdragen aan de gemeenschap en de erkenning die zij van anderen ontvangen.
Zorg, Creativiteit en Samenwerking als Kernwaarden
Met het verdwijnen van financiële prikkels verschuift de waarde van werk naar de kernwaarden van de samenleving: zorg, creativiteit en samenwerking. Mensen werken samen aan het creëren van een wereld waarin iedereen toegang heeft tot basisbehoeften zoals voedsel, onderdak, en gezondheidszorg. Het werk van zorgdragers, die voor kinderen, ouderen en zieken zorgen, wordt als van onschatbare waarde beschouwd.
Creativiteit is een van de meest waardevolle bijdragen in deze samenleving. Kunstenaars, schrijvers, muzikanten, en ontwerpers krijgen volop de ruimte om hun verbeelding de vrije loop te laten en nieuwe ideeën en kunstvormen te ontwikkelen. Hun werk inspireert anderen, verbindt gemeenschappen, en draagt bij aan het voortdurende proces van culturele en maatschappelijke evolutie.
Samenwerking is de motor die alles in beweging houdt. Omdat er geen concurrentie is om geld of macht, werken mensen samen om gedeelde doelen te bereiken. Gemeenschappelijke projecten, zoals het bouwen van duurzame energiebronnen of het herstellen van ecosystemen, worden met collectieve inspanning en gedeelde verantwoordelijkheid uitgevoerd.
Nieuwe Vormen van Erkenning en Waardering
In plaats van financieel gewin of materiële rijkdom, krijgen mensen erkenning en waardering door hun bijdrage aan het welzijn van anderen. Dit kan door middel van persoonlijke feedback, gemeenschapsrituelen, of reputatiesystemen die zichtbaar maken hoe iemand heeft bijgedragen aan de samenleving. Deze vormen van waardering zijn intrinsiek motiverend: mensen voelen zich gewaardeerd omdat hun werk een positieve impact heeft op hun omgeving, niet omdat ze betaald worden.
De Uitdagingen van een Post-Geld Wereld
Ondanks de voordelen van een wereld zonder geld, zijn er nog steeds uitdagingen. Verschillen in competenties en invloed kunnen leiden tot ongelijkheid, en het vinden van balans tussen persoonlijke vrijheid en verantwoordelijkheid voor de gemeenschap kan soms moeilijk zijn. De vraag hoe men waarde en ethiek meet zonder geld kan soms leiden tot spanningen, maar door voortdurende dialoog en samenwerking worden deze problemen gezamenlijk aangepakt.
Conclusie
In een samenleving waarin geld waardeloos is geworden, ontstaat een nieuwe vorm van waarde—een waarde die voortkomt uit menselijke relaties, persoonlijke groei, en bijdragen aan het gemeenschappelijke goed. Werk is niet langer een middel om inkomen te genereren, maar een middel om betekenis en voldoening te vinden in het leven. De samenleving bloeit op door creativiteit, zorg en samenwerking, en mensen vinden nieuwe manieren om verantwoordelijkheid te nemen voor zichzelf en voor elkaar. Het is een wereld waarin iedereen in wezen rijk is, niet door geld, maar door hun diepere verbondenheid met het leven en met de mensen om hen heen.
📚 Bronnen en Referenties
Wetenschappelijke bronnen:
- Heitmann, L. (2019). Society After Money: A Dialogue. Bloomsbury Academic. Beschikbaar op: [https://commons-institut.org/2019/03/society-after-money-a-dialogue/]
- Siefkes, C. (2019). “A Critical View on the Criticism of Money” in Society After Money. Bloomsbury Academic.
- Schlemm, A. (2019). “Post-Monetary Elements in Utopian Literature and Science Fiction” in Society After Money. Bloomsbury Academic.
- Aigner, E., & Scholz-Wäckerle, M. (2019). “On the Possibility of a Society after Money” in Society After Money. Bloomsbury Academic.
- Meretz, S. (2019). “Categorical Foundations of a Post-Monetary Society” in Society After Money. Bloomsbury Academic.
Media bronnen:
- Nelson, A. (2021). “What would a world without money look like?” Huck Magazine. Beschikbaar op: [https://www.huckmag.com/article/what-would-a-world-without-money-look-like]Huck
- Le Cunff, A. (2020). “The self-actualisation economy”. Ness Labs. Beschikbaar op: [https://nesslabs.com/self-actualisation-economy]Ness Labs
- Inthacity. (2025). “Self-Worth Without a Paycheck”. Beschikbaar op: [https://www.inthacity.com/blog/tech/ai/self-worth-without-a-paycheck-redefining-value-in-a-post-work-society-inspired-by-abraham-maslow/]
- Toolify. (2023). “The Future of Work: AI’s Impact on Jobs and the Concept of Money”. Beschikbaar op: [https://www.toolify.ai/ai-news/the-future-of-work-ais-impact-on-jobs-and-the-concept-of-money-2241587]
- Focusing Future. (2025). “Society After Money”. Beschikbaar op: [https://www.focusingfuture.com/business-solutions/society-after-money/]
Juridische bronnen:
- P2P Foundation. (2021). “Society After Money”. Beschikbaar op: [https://wiki.p2pfoundation.net/Society_After_Money]
- Perlego. (2019). Society After Money: A Dialogue. Beschikbaar op: [https://www.perlego.com/book/876361/society-after-money-a-dialogue-pdf]
- GBV. (2019). Society After Money.
Beschikbaar op: [https://www.gbv.de/dms/zbw/1066781141.pdf] - Mathematical Anarchism. (2024). “Society after money – book summary”. Beschikbaar op: [https://mathematicalanarchism.wordpress.com/2024/08/11/society-after-money-book-summary/]
- Commons-Institut. (2019). “Society After Money: A Dialogue”. Beschikbaar op: [https://commons-institut.org/2019/03/society-after-money-a-dialogue/]
